1512/2015 ΕΦ ΘΕΣΣΑΛ (ΜΟΝ) ( 686821)

(ΑΡΜ 2015/2113)
Εργασία εργάτη θεωρείται εκείνη που προέρχεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από την καταβολή σωματικής ενέργειας, ενώ, όταν η εργασία είναι προϊόν πνευματικής καταβολής, τότε, και εφόσον ο εργαζόμενος έχει την κατάρτιση και την εμπειρία που απαιτείται γι’ αυτήν, θεωρείται εργασία υπαλλήλου και εκείνοι που την ασκούν ανήκουν στην κατηγορία των ιδιωτικών υπαλλήλων.
Η εργασία της μανικιουρίστας φέρει το χαρακτήρα εργασίας εργατοτεχνίτη και όχι υπαλλήλου.
(Η περίληψη ελήφθη από το περιοδικό “ΑΡΜΕΝΟΠΟΥΛΟΣ”, εκδόσεως του Δ.Σ. Θεσσαλονίκης).

ΜονΕφΘεσ 1512/2015

Δικαστής: Παναγιώτα Μαυράκη.
Δικηγόροι: Π. Τασίκα – Χ. Γρόλλιος.

Κατά τις διατάξεις του άρθρου 10 του με το π.δ. της 8/13.12.1928 κωδικοποιηθέντος ν. 2514/1928, όπως το άρθρο αυτό τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με το άρθρο 7 του ν. 4558/1930 και τελικά αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ν.δ. 2655/1953, «ιδιωτικός υπάλληλος κατά την έννοιαν του παρόντος νόμου θεωρείται παν πρόσωπον κατά κύριον επάγγελμα ασχολούμενον επ’ αντιμισθία, ανεξαρτήτως τρόπου πληρωμής, εις υπηρεσίαν ιδιωτικού καταστήματος, γραφείου ή εν γένει επιχειρήσεως ή οποιασδήποτε εργασίας και παρέχον εργασίαν αποκλειστικώς ή κατά κύριον χαρακτήρα μη σωματικήν. Δεν θεωρούνται ιδιωτικοί υπάλληλοι οι υπηρέται πάσης κατηγορίας, καθώς και παν εν γένει πρόσωπον, το οποίον χρησιμοποιείται εν τη παραγωγή αμέσως ως βιομηχανικός, βιοτεχνικός, μεταλλευτικός ή γεωργικός εργάτης ή ως βοηθός ή μαθητευόμενος των εν λόγω κατηγοριών ή παρέχει υπηρετικάς εν γένει υπηρεσίας». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, η διάκριση του μισθωτού ως εργάτη ή υπαλλήλου εξαρτάται από το είδος της παρεχόμενης εργασίας και όχι από το περιεχόμενο στη σύμβαση χαρακτηρισμό αυτού, ή τον τρόπο της αμοιβής του. Εργασία δε εργάτη θεωρείται εκείνη που προέρχεται αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο από την καταβολή σωματικής ενέργειας, ενώ, όταν η εργασία είναι προϊόν πνευματικής καταβολής, τότε, και εφόσον ο εργαζόμενος έχει την κατάρτιση και εμπειρία που απαιτείται γι’ αυτήν και την εκτελεί με υπευθυνότητα, θεωρείται εργασία υπαλλήλου και εκείνοι που την ασκούν ανήκουν στην κατηγορία των ιδιωτικών υπαλλήλων. Έτσι, για το χαρακτηρισμό προσώπου ως υπαλλήλου, απαιτείται και εξιδιασμένη εμπειρία, θεωρητική μόρφωση και ιδίως η ανάπτυξη πρωτοβουλίας και ανάληψη ευθύνης κατά την εκτέλεση της εργασίας, γιατί μόνον όταν συντρέχουν αυτά κατά την εκτέλεση της εργασίας το πνευματικό στοιχείο υπερτερεί του σωματικού (ΑΠ 1137/2013, σε ΤρΝομΠλ ΔΣΑ, ΑΠ 70/2010, ΑΠ 90/2009, ΑΠ 2054/2006, σε ΤρΝομΠλ ΝΟΜΟΣ).

Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 656 ΑΚ, 1 και 3 του ν. 2112/1920, όπως τροποποιήθηκε με το ν. 4558/1930 σε συνδυασμό με το άρθρο 5 παρ. 3 του ν. 3198/1955, συνάγεται ότι η καταγγελία της συμβάσεως εργασίας αορίστου χρόνου θεωρείται έγκυρη, εφόσον γίνει εγγράφως και καταβληθεί η οφειλόμενη αποζημίωση και ότι, αν γίνει καταγγελία της συμβάσεως μισθωτού, ως έχοντος την ιδιότητα εργάτη, ενώ είχε την ιδιότητα υπαλλήλου και καταβληθεί μικρότερη αποζημίωση από τη νόμιμη, η καταγγελία είναι άκυρη. Η ακυρότητα αυτή είναι σχετική υπέρ του μισθωτού, ο οποίος έχει την ευχέρεια, είτε να θεωρήσει άκυρη την καταγγελία και να αξιώσει τις αποδοχές του, λόγω υπερημερίας του εργοδότη, προσφέροντας κανονικώς τις υπηρεσίες του, είτε, παραιτούμενος ρητώς ή σιωπηρώς του δικαιώματος προσβολής του κύρους της καταγγελίας, να τη θεωρήσει έγκυρη και να ζητήσει την πλήρη αποζημίωσή του, που ορίζει ο νόμος (ΑΠ 1165/1999, ΕλλΔνη 41.395, ΑΠ 1176/1995, ΕΕργΔ 56.472, ΕφΑθ 6759/2003, ΔΕΕ 2004.1193).

Ο εφεσίβλητος-εναγόμενος διατηρεί και εκμεταλλεύεται στη Θεσσαλονίκη, ατομική επιχείρηση περιποίησης άνω και κάτω άκρων (μανικιούρ-πεντικιούρ). Η επιχείρηση αυτή ιδρύθηκε από τον πατέρα του εναγομένου τη δεκαετία του 1960 και περιήλθε στην κατοχή του τελευταίου στην αρχή της δεκαετίας του 1990, μετά τη συνταξιοδότηση του πατέρα του. Την 20.9.2005 ο εφεσίβλητος-
εναγόμενος προσέλαβε την εκκαλούσα με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου μερικής απασχόλησης, προκειμένου αυτή να εργαστεί, στην επιχείρησή του, επί τρεις (3) ώρες ημερησίως, στον τομέα του μανικιούρ, αμειβόμενη με το προβλεπόμενο από την διετή ΕΣΣΕ των ετών 2004-2005, ημερομίσθιο των 26,41 ευρώ, πρόσληψη που αναγγέλθηκε την 21.9.2005 στον ΟΑΕΔ, όπως προκύπτει από την εν λόγω αναγγελία προσλήψεως, που μετ’ επικλήσεως προσκομίζει η εκκαλούσα. Ακολούθως η εκκαλούσα, η οποία δεν είχε καμία προηγούμενη προϋπηρεσία, εκπαιδεύτηκε επί δίμηνο από τον εναγόμενο εφεσίβλητο, όπως γινόταν με κάθε νεοπροσληφθέντα στην επιχείρηση του τελευταίου, πρακτική που εφαρμοζόταν από την εποχή ακόμη που την επιχείρηση λειτουργούσε ο πατέρας του εναγομένου εφεσίβλητου, και οι γνώσεις αυτές μεταφέρονταν και στις εργαζόμενες της επιχείρησης, οι οποίες ακολουθούσαν πιστά τις υποδείξεις και τις εντολές που τις δίδονταν κατά την εκπαίδευση τους. Η εκκαλούσα αρχικά απασχολήθηκε στην επιχείρηση του εναγομένου επί εξάωρο ημερησίως και από 1.11.2007 και εφεξής μέχρι την καταγγελία της σύμβασης της την 1.9.2012 και την απόλυση της, επί οκτάωρο ημερησίως και επί πέντε (5) ημέρες την εβδομάδα, από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή, με το προβλεπόμενο εκάστοτε από την ΕΣΣΕ ημερομίσθιο του εργατοτεχνίτη. Από της προσλήψεως της η εκκαλούσα προσέφερε τις υπηρεσίες της στην επιχείρηση του εφεσίβλητου, στον τομέα του μανικιούρ, όπως προαναφέρθηκε, απασχολούμενη με την περιποίηση των νυχιών των άνω άκρων των πελατισσών. Συγκεκριμένα η εργασία της ενάγουσας συνίστατο στον έλεγχο και τη λειτουργία συσκευών, όπως τροχού και κλίβανου αποστείρωσης, στην αποστείρωση εργαλείων και μηχανημάτων και στη μάλαξη των χεριών, το μανικιούρ, αλλά και την περιποίηση των χεριών με peeling ή μάσκες. Η εκτέλεση των παραπάνω εργασιών αυτών δεν απαιτεί εξειδικευμένη εμπειρία, ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες και λεπτούς χειρισμούς από την πλευρά του τεχνίτη, όπως και ιδιαίτερη γνώση της λειτουργίας και δράσεως των χρησιμοποιούμενων εργαλείων, μηχανημάτων και υλικών περιποίησης νυχιών. Ούτε εξάλλου αποδείχθηκε ότι η ενάγουσα είχε επιπρόσθετα καθήκοντα γραμματειακής υποστήριξης, ούτε με οποιοδήποτε άλλο τρόπο συμμετείχε στη λειτουργία της επιχείρησης του εναγομένου. Ο εναγόμενος ήταν εκείνος ο οποίος, πέραν του ότι ασκούσε τη γενικότερη επίβλεψη της επιχείρησης και του προσωπικού του, έκλεινε και τα ραντεβού των πελατών και έκοβε και τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών. Σε περίπτωση κωλύματος του, τον αντικαθιστούσε ο πατέρας του, και σπανίως οι εργαζόμενες, μεταξύ δε αυτών και η ενάγουσα. Επομένως, η εργασία της εκκαλούσας ήταν κατά κύριο λόγο σωματική, που δεν απαιτούσε την καταβολή πνευματικής, προεχόντως, δραστηριότητας και ενέργειας, με τη χρήση συσκευών και με χειρισμούς τυποποιημένους, και για το λόγο αυτό, φέρει το χαρακτήρα εργασίας εργατοτεχνίτη και όχι υπαλλήλου, όπως αβάσιμα ισχυρίζεται η εκκαλούσα ενάγουσα, και συνεπώς αυτή δικαιούται αποζημίωση απολύσεως εργατοτεχνίτη.

Ν.Σ.